Czynności w procesie coachingu uzdolnionych graczy (na przykładzie gier zespołowych)

Gry zespołowe stanowią współcześnie zbiór najbardziej popularnych dyscyplin sportowych na świecie. Swoją ogromną popularność zyskują z powodu dynamicznych i zmiennych działań podczas gry, częstych zmian sytuacji oraz zaskakujących rozwiązań i zakończeń akcji. W wychowaniu fizycznym mamy najczęściej do czynienia z grami zespołowymi służącymi jako środek stymulujący rozwój psychofizyczny uczniów. Tutaj gry oraz inne formy sportowe organizowane są tak, aby były dostosowane do możliwości uczestników, ponieważ ich celem jest umożliwienie aktywnego udziału wszystkich uczestników, niezależnie od poziomu umiejętności, uzdolnień, muszą spełniać rolę stymulatora aktywności fizycznej i pozytywnego nastawienia do tej aktywności. Inaczej jest natomiast w sporcie tzw. kwalifikowanym, ponieważ tutaj gra staje się celem. Celami tych dyscyplin jest poszukiwanie optymalnych dyspozycji osobniczych oraz umiejętności wykonywania działań w grze po to, aby osiągać cele gry i przygotowywać do współzawodnictwa w okresie seniorskim (Panfil, 2007). 

Szkoleniowa rola nauczyciela wychowania fizycznego

Podczas edukacji szkolnej nauczyciele wychowania fizycznego często pełnią rolę trenerów lokalnych klubów uczniowskich, sportowych czy też prowadzą dodatkowe zajęcia, gdzie spotykają się z uczniami uzdolnionymi sportowo. Trzeba mieć zawsze na uwadze, jaką rolę należy spełniać w tych poszczególnych „miejscach pracy”, a także jakie cele i zadania są w nich najważniejsze. Ważne jest, aby oddzielać sport powszechny od sportu kwalifikowanego, mając na uwadze ich fundamentalne wartości. Warto też poznawać sprawdzone i skuteczne koncepcje, które można zastosować w pracy z uczniami, wprowadzać ich elementy po to, aby cały czas efektywnie wpływać na rozwój uczniów-sportowców. 

Jedną z takich metod wspomagających rozwój umiejętności gry jest tzw. coaching uzdolnionego gracza, który może stanowić alternatywę do powszechnych systemów szkolenia w sporcie dzieci i młodzieży. 

Jednym z większych problemów, z jakim wciąż mierzymy się w kontekście szkolenia dzieci i młodzieży w grach zespołowych, jest powszechne realizowanie przez trenerów zadań wiążących się z chęcią uzyskiwania znaczących wyników w rozgrywkach młodzieżowych w krótkim czasie. Inne błędy najczęściej popełniane przez trenerów dzieci i młodzieży, to m.in.: zbyt wczesna specjalizacja dziecka i przypisanie go do danej dyscypliny sportu/pozycji/funkcji w grze, podawanie gotowych rozwiązań (niszczenie kreatywności), nadmierne obciążenia treningowe czy też zbyt wczesne odrzucanie dzieci od sportu/dyscypliny/zespołu (Mazur, 2022). Trenerzy w sporcie dzieci i młodzieży wciąż wybierają i awansują w systemach sportowych takich zawodników, którzy osiągają maksymalne możliwości rozwojowe zbyt wcześnie (w wieku juniora, młodzieżowca), a nie potrafią zaadaptować się oraz osiągać swojej najlepszej efektywności w sporcie sen...