Dyspozycje osobnicze i ich wpływ na rozwój młodego sportowca

W sporcie dzieci i młodzieży jednym z błędów najczęściej popełnianych stale przez trenerów jest zbyt wczesna specjalizacja dziecka, nadawanie pewnego rodzaju błędnych „łatek”, które nie pozwalają dziecku rozwijać swojego potencjału, a także zbyt wczesne odrzucenie dziecka od dyscypliny/drużyny i tym samym zniechęcenie go do uprawiania sportu. Tymczasem należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się w sposób mocno zindywidualizowany, bowiem każda osoba posiada inny zestaw umiejętności, cech, poziomu koordynacji, cech fizjologicznych itd. Wynika to głównie ze zróżnicowanego rozwoju poszczególnych układów organizmu, na co wpływ mają zarówno bodźce środowiskowe, jak i indywidualne uwarunkowania genetyczne (Superlak, 2008). Stosowanie zatem takich samych bodźców treningowych dla 12-latka, który ma 160 cm wzrostu i takiego, który ma 145 cm wzrostu, lub różniącego się np. masą ciała albo innymi cechami somatycznymi, nigdy nie przyniesie takich samych rezultatów. Różnice w rozwoju dotyczą więc praktycznie każdej cechy, umiejętności, ale występują także przy tworzeniu się odpowiednich dyspozycji do różnych dyscyplin sportowych. Dlatego ważne jest, aby skupić się na indywidualnym holistycznym rozwoju młodego sportowca, rozwijać wszystkie jego zdolności osobnicze, a w ramach kolejnych etapów kształtować dyspozycje specyficzne dla wybranej dyscypliny, cały czas mając na uwadze, że jest to długotrwały proces, którego finalnym efektem ma być maksymalnie rozwinięty potencjał sportowy w momencie wejścia sportowca w wiek seniorski w rozumieniu sportowym (tj. 18–19 lat). 

Każda dyscyplina sportowa ma swoją specyfikę i predysponuje sportowców o różnych cechach somatycznych i różnych dyspozycjach. Część dys...