Turystyka rowerowa jako pozalekcyjne zajęcia rekreacyjne

Zajęcia rowerowe idealnie sprawdzają się latem i wiosną, jednak przy odpowiednim przygotowaniu oraz dogodnych warunkach atmosferycznych, można niekiedy wdrażać je jesienią lub nawet zimą. Przed przeprowadzeniem zajęć każdy prowadzący powinien zaznajomić się z trasą oraz ewentualnymi trudnościami terenu, które tam występują. Ważne jest sprawdzenie stanu technicznego rowerów oraz zabezpieczenie uczniów w działające światła oraz kaski. 

Stan techniczny roweru – każdy rower powinien posiadać działające światła z przodu i z tyłu, odpowiednio nasmarowany łańcuch, sprawny układ hamulcowy, napompowane opony oraz dostosowaną wysokość siodełka do wzrostu. Przed wyjazdem zaleca się przeglądy rowerów w specjalistycznych serwisach. 

Osoba prowadząca – powinna posiadać zestaw podstawowych kluczy, pompkę oraz dętki różnych rozmiarów, włącznie z zestawem naprawczym. Dodatkowo najważniejszym elementem jest dobrze wyposażona apteczka.

Wyposażenie ucznia – każdy uczestnik wyjazdu rowerowego, poza sprawnością swojego sprzętu, powinien posiadać kask oraz kamizelkę odblaskową. W świetle prawa kamizelki odblaskowe powinny mieć na sobie pierwsza i ostatnia osoba kolumny. Jednak ze względów bezpieczeństwa zaleca się stosowanie ich u wszystkich uczestników. Kolejnym nieodzownym elementem jest posiadanie małego plecaka, w którym powinny znajdować się takie rzeczy jak: zabezpieczenie przed deszczem (płaszcz), zabezpieczenie przed słońcem (czapka), woda oraz wysokoenergetyczne produkty, które należy spożywać podczas planowanych postojów. Należy pamiętać, aby plecak był w miarę możliwości lekki – żeby nie obciążać kręgosłupa. Podczas wielodniowych wypraw pozostały prowiant i rzeczy należy przewozić w samochodach lub innych pojazdach transportowych.

Kolumna rowerowa – powinna być zwarta, uczestnicy jadą jeden za drugim. Należy zwrócić uwagę na odstęp pomiędzy rowerzystami. Odpowiednio zachowany dystans winien być nie większy niż 5 m oraz nie mniejszy niż 1 m, ze względu na ewentualną drogę hamowania osoby jadącej przed. Ważne jest, aby uczestnicy, którzy jeżdżą najwolniej byli ustawieni na początku kolumny, bezpośrednio za prowadzącym, w związku z narzuceniem właściwego tempa dla reszty grupy. Najsprawniejsze osoby powinny być usytuowane z tyłu, trzymając się tempa grupy. Kolumnę zamyka drugi opiekun, który obserwuje szyk, jadąc z tyłu. Maksymalna liczba uczestników wyjazdu rowerowego przypadająca na dwóch prowadzących to 13 uczniów, gdyż maksymalna liczba pojazdów zgodnie z prawem nie może przekraczać 15.

Zajęcia nie wymagają wcześniejszej rozgrzewki, należy jednak przypomnieć o prawidłowej technice jazdy na rowerze. Technika ta uwzględnia między innymi odpowiednie naciskanie nogą na pedały (poduszką stopy) oraz umiejętności dostosowania biegów do trudności wynikających na trasie, a także dopasowania stylu jazdy do własnych możliwości fizycznych. Podczas wszystkich wyjazdów rowerowych należy uwzględnić postoje na posiłki oraz uzupełnienie płynów. Nie powinno się praktykować wśród dzieci spożywania płynów w czasie jazdy, gdyż może to spowodować utratę równowagi.

Formę rekreacyjną można przeprowadzać w różnych miejscach:

1. Wycieczki do lasu – najbardziej przystępną opcją wiosenno-letnich wypraw rowerowych jest zaplanowanie wycieczki do lasu. Głównym, pozytywnym aspektem jest przede wszystkim wysoki kontakt uczniów z przyrodą. Sprawdza się to idealnie w przypadku miast, w których dostęp do leśnych terenów jest ograniczony. Należy pamiętać o starannym przeanalizowaniu trasy oraz zabezpieczeniu uczniów z przodu i z tyłu, aby nie dopuścić do rozłączenia grupy. Trudności, które można napotkać w lesie to obłamane gałęzie drzew, wystające korzenie lub mocno piaszczyste drogi. Prowadzący powinien przypominać o możliwości zmiany biegów w rowerach oraz uprzedzać o napotkanych trudnościach.
2. Wycieczki szosowe – poruszanie się w ruchu drogowym wymaga odpowiedniego przeszkolenia, z którym wiąże się posiadanie karty rowerowej. Planując jazdę drogą asfaltową, podstawą jest odpowiednie rozmieszczenie grupy oraz oznakowanie. W przypadku wysokich krawężników, należy przestrzegać uczniów, aby nie dojeżdżali blisko krawędzi jezdni, gdyż może doprowadzić to do wypadku. Warto zaznaczyć, że poruszając się w grupie, nie należy wykonywać gwałtownego hamowania oraz manewrów. Należy przestrzegać oraz systematycznie zwracać uwagę, aby uczniowie nie jechali w parach, obok siebie. Prawidłowe rozmieszczenie to...