Uczestnictwo w regularnej aktywności fizycznej a wyniki badań inteligencji wielorakich

Koncepcja inteligencji wielorakich w ujęciu teoretycznym

Pierwszy opis koncepcji inteligencji wielorakich (IW), która wskazuje na istnienie nieznanej liczby „ludzkich zdolności, od inteligencji muzycznej poczynając, a na inteligencji, której wymaga zrozumienia siebie koń­cząc” (Gardner, 2002, 9–10), został przedstawiony przez Howarda Gardnera w 1983 roku. W kolejnych latach badacz rozwijał swoją teorię, dowodząc współwystępowania ośmiu niezależnych rodzajów inteligencji (2002; 2006; 2009; Gardner, Kornhaber, Wake, 2001), wśród których wyróżnił:

• Inteligencję muzyczną (słuchową, rytmiczną) – zdolność charakteryzującą wrażliwość emocjonalną, zrozumienie złożoności muzyki oraz poczucie rytmu. 
• Inteligencję kinestetyczną (ruchową, fizyczno-motoryczną) – zdolność kontrolowania ruchu fizycznego, wykorzystywaną w tańcu, sporcie i innych czynnościach wymagających zręczności.
• Inteligencję logiczno-matematyczną – zdolność myślenia dedukcyjnego i indukcyjnego, rozpoznawania wzorów abstrakcyjnych oraz używania liczb. 
• Inteligencję językową (lingwistyczną) – zdolność używania słów oraz języka, przejawiającą się w rozu­mieniu świata przez słowo pisane i mówione.
• Inteligencję przyrodniczą (środowiskową) – zdolność pozwalającą rozróżniać i posługiwać się własnościami natury. 
• Inteligencję przestrzenną (wizualno-przestrzenną, wzrokową) – zdolność wizualizacji wymiarów przestrzennych, obiektów oraz tworzenia wewnętrznych obrazów.
• Inteligencję interpersonalną (społeczną, międzyludzką) – zdolność tworzenia relacji między osobami, ro­zumienia innych, współodczuwania i komunikowania się.
• Inteligencję intrapersonalną (intuicyjną) – zdolność tworzenia, rozróżniania i interpretacji uczuć oraz świadomego kształtowania swojego działania. 

W założeniach koncepcji zakłada się, że wszystkie typy inteligencji są częścią dziedzictwa genetycznego. Mimo to niniejszy układ typów może podlegać pewnym zmianom w trakcie rozwoju (Gardner, Kornhaber, Wake, 2001), co prowadzi do konkluzji, że każdy z rodzajów inteligencji może być kształtowany i rozwijany poprzez doświadczenia, w tym te związane z udziałem w różnorodnych ćwiczeniach.

Koncepcja inteligencji wielorakiej a aktywność fizyczna – wyniki badań

W latach 2010–2011 Egemen Ermis i Osman Imamoglu przeprowadzili badania na łącznej grupie 1580 osób, gdzie 524 z nich deklarowało swój regularny udział w aktywności fizycznej. Osoby badane – aktywne oraz nieaktywne – były wybierane losowo spośród słuchaczy różnych kierunków studiów, a za narzędzie badawcze posłużył kwestionariusz inteligencji wielorakich (Ermis, Imamoglu, 2013).
W wyniku przeprowadzonych badań wskazano, że osoby systematycznie uczęszczające na zajęcia o charakterze sportowym, charakteryzowały się istotnie wyższymi wynikami – w porównaniu z osobami nieaktywnymi – w zakresie takich typów inteligencji, jak: 

• Inteligencja kinestetyczna – uzasadnienia tego wyniku można doszukiwać się między innymi w tym, że osoby wyróżniające się wysokim poziomem inteligencji ruchowej mają dobrze rozwiniętą koordynację ciała, przez co udział w aktywności fizycznej sprawia im więcej przyjemności. W efekcie chętniej i częściej uczestniczą w różnego rodzaju wyzwaniach sportowych, co prowadzi do dalszego stymulowania rozwoju tego typu inteligencji. 
• Inteligencja interpersonalna – wynik taki można uzasadniać tym, że osoby o wysokim poziomie inteligencji międzyludzkiej charakteryzują się także wysokim poziomem kompetencji komunikacyjnych, które pomagają nawiązywać, budować i utrzymywać konstruktywne relacje. Biorąc zatem pod uwagę to, że specyfika aktywności fizycznej związana jest często z wymogiem pracy w grupie,...