Zasady współpracy z rodzicami

Naszym wspólnym celem jest rozwój dziecka, a zaangażowanie rodziców w ten proces może nam tylko pomóc (przy naszej odpowiedniej postawie i konsekwentnym działaniu). Współpraca z rodzicami to kluczowy aspekt naszej pracy. Rodzice są ważnym ogniwem procesu treningowego. Dobre relacje oraz wzajemna pomoc w znaczny sposób ułatwi nam pracę z dziećmi. 

Dlaczego ważna jest odpowiednia komunikacja z rodzicami?

Rodzice mogą być roszczeniowi, zwłaszcza jeśli nasze działania nie są zbieżne z ich wyobrażeniami i oczekiwaniami. Rodzic jest dla dziecka pierwszym trenerem, to on zaprowadza malucha na nasz trening, to dzięki jego zaangażowaniu dziecko ma szansę na rozwój sportowy (i nie tylko).

Każdy z nas słyszał o KOR – Komitecie Oszalałych Rodziców, o którym co jakiś czas wspominają media. Niewłaściwe zachowanie na trybunach, wywieranie presji na dzieciach, wulgaryzmy skierowane do sędziego, a nawet bójki między rodzicami mają miejsce nawet podczas rozgrywek najmłodszych (8–10-latków).

Negatywne zachowania opiekunów mogą poważnie zaburzyć rozwój sportowy dziecka, a nawet być przyczyną rezygnacji młodego człowieka ze sportu. Dzieci patrząc na rodziców, czerpią z ich postawy najgorsze wzorce.

Problemy mogą pojawiać się również na treningach. Nawet jeśli rodzic tylko obserwuje, można zauważyć, że dziecko spogląda w stronę trybun, oczekując informacji zwrotnej od opiekuna. Dziecko jest zestresowane, w ciągłym napięciu, mało kreatywne (boi się popełniać błędy). W tym momencie powinien zareagować trener, porozmawiać z rodzicem i wytłumaczyć spokojnie (ale stanowczo), że takie zachowania są niedopuszczalne, sprzeczne z metodami pracy z dziećmi. Dorośli mają problemy z radzeniem sobie ze stresem, nadmierną presją ze strony otoczenia, a co dopiero nieukształtowana psychika młodego człowieka?

Najbardziej niepożądane jest zachowanie rodziców, którzy nie dają spokoju dzieciom po treningu lub wywierają niezdrową presję przed meczem. Czy mamy na to wpływ? Większość trenerów jest zdania, że to jak rodzic zachowuje się po treningu, nie jest zależne od nas. Czy na pewno? Jestem zdania, że warto nad tym również pracować, wszystkich negatywnych zachowań nie jesteśmy w stanie wyeliminować, ale edukacja rodziców, praca nad wzrostem świadomości, odpowiednia postawa trenera zmusi ich do przemyślenia swojego zachowania w stosunku do dzieci.

Rodziców nie zmienimy, ale mamy wpływ na ich zachowanie podczas rozgrywek. Negatywne postawy rodziców na meczach (podpowiadanie, presja na dziecku, wulgaryzmy, kłótnie) to w dużej mierze wina trenera. To, co dzieje się na trybunie, bije bezpośrednio w nas, bo to my, trenerzy, jesteśmy odpowiedzialni za funkcjonowanie całego zespołu. 

Ustalenie zasad współpracy z rodzicami to podstawa naszej pracy. Jeśli nie robimy cyklicznych zebrań z rodzicami, nie rozmawiamy z nimi, nie edukujemy, to w jaki sposób mamy oczekiwać samych pozytywnych postaw na trybunie? Biorę poprawkę na to, że większość rodziców jest „zafiksowana” na punkcie swoich dzieci. Do tego dochodzą emocje podczas meczu, interakcja z innymi rodzicami, błędne decyzje sędziego, i mamy gotową mieszankę wybuchową. Edukacja, edukacja, i jeszcze raz edukacja rodziców. Oczywiście, rodzice nieraz pod wpływem emocji zachowują się niestosownie, ale nasza w tym rola, żeby reagować na każde ich niewłaściwe zachowanie. Nie jest to łatwa praca, ale konieczna. Każdy problem musi być omawiany na bieżąco, wszelkie niedomówienia, niepozałatwiane sprawy mogą wpłynąć na dezorganizacje naszej drużyny. 

Co jest najważniejsze w relacji rodzic–trener?

Konsekwencja. Wszystkich rodziców i dzieci traktujemy tak samo, wystarczy że raz przymkniemy oko na złamanie zasad przez rodzica/dziecko, a tracimy naszą wiarygodność. Musimy wymagać od siebie, żeby wymagać od innych. Zaznaczam, nie jest to proste zadanie, może pojawiać się na początku niezadowolenie ze strony niektórych rodziców, ale zapewniam, że jeśli będziemy konsekwentni w swoich działaniach, to po pewnym czasie zostaniemy przez nich docenieni. Pamiętajmy, że brak konsekwencji umacnia negatywne zachowania.

Relacja. Rodzic powierza nam swoje dziecko, to my trenerzy, jesteśmy odpowiedzialni za jego rozwój sportowy. Przechodzenie na „ty” z rodzicem, przeszkadza w relacji i może stwarzać fałszywe poczucie koleżeństwa. Partnerskie/koleżeńskie relacje z perspektywy czasu nigdy nie wpływają korzystnie na naszą pracę. Na wszelkie zarzuty rodziców odpowiadamy już nie z pozycji trenera, a kolegi/partnera trenującego dzieci. Konieczny jest wspólny dialog, merytoryczna dyskusja, ale z zachowaniem odpowiedniego dystansu pomiędzy obiema stronami. 

Jesteśmy profesjonalistami, szanujmy swój czas i pracę, odpowiedni dystans między rodzicami pozwoli nam budować naszą pozycję zawodową. Warto wyznaczyć granicę między życiem prywatnym a zawodowym. Nigdy nie akceptuję zaproszeń rodziców na portalach społecznościowych. Jeśli na początku naszej pracy skrócimy dystans do rodziców, zapewniam, że na późniejszym etapie wejście na relacje formalne jest niemalże niemożliwe.

Od czego zacząć współpracę z rodzicami?

Trzy razy w roku (przed, w przerwie, po sezonie) spotykam się z rodzicami na zebraniu, na którym omawiam cele treningowe na najbliższe 3–4 miesiące, podsumowuję zadania szkoleniowe realizowane w ostatnim okresie, przypominam zasady współpracy, omawiam sprawy bieżące. Obecność rodziców na zebraniu jest obowiązkowa, czas trwania spotkania to 90–120 minut. Warto wzbogacić swoje wystąpienie prezentacją multimedialną.

Dlaczego warto organizować zebrania z rodzicami?

• wzmacniamy swój autorytet,
• przedstawiamy swoje podejście do gry,
• określamy jasne zasady współpracy z rodzicami,
• przedstawiamy cele treningowe (Co trenujemy? Po co? Jak długo?),
• możemy wysłuchać rodziców – ich propozycje, uwagi, spostrzeżenia.

Na pierwszym zebraniu organizacyjnym ustalamy zasady współpracy, których rodzice muszą przestrzegać. Dobrym rozwiązaniem jest puszczenie filmików z patologicznymi (tak, nie bójmy się nazywać rzeczy po imieniu) zachowaniami rodziców na meczach dzieci. Uwierzcie mi, że rodzice po obejrzeniu materiału wideo (np. „Nie patrz, jak gram”, Piast Gliwice, źródło: //www.facebook.com/watch/?v=1354020324636676), nie będą chcieli być bohaterami kolejnych tego typu publikacji.