0
1868
Skolioza idiopatyczna (SI) to trójpłaszczyznowa deformacja kręgosłupa, dla której na obecnym poziomie wiedzy nie znaleziono przyczyny [1]. Występuje ona u ok. 2–3% populacji i częściej dotyczy dziewcząt [2]. Skolioz idiopatycznych nie należy mylić z dość często występującymi u dzieci skoliozami funkcjonalnymi, które są zazwyczaj jednopłaszczyznowe i nie osiągają dużych wartości kątowych. Przedstawione w artykule rekomendacje dotyczą SI, która ze względu na nieustaloną etiologię, trójpłaszczyznowy charakter deformacji kręgosłupa oraz tendencję do progresji stanowi duże wyzwanie terapeutyczne [1, 3, 6].
Nieleczona SI może prowadzić do:
POLECAMY
- deformacji tułowia,
- pogorszenia estetyki ciała,
- częstszego występowania dolegliwości bólowych,
- zmniejszenia wydolności i sprawności fizycznej,
- zwiększenia poczucia niepełnosprawności,
- obniżenia jakości życia [3–5] (zdj. 1).
Skoliozy funkcjonalne są wtórne do zwykle łatwych do ustalenia przyczyn. Mogą to być np. asymetria długości kończyn dolnych czy też nieprawidłowe wzorce posturalne. Skoliozy funkcjonalne, przy prawidłowo ustalonej przyczynie, łatwo poddają się korekcji (zdj. 2A–B).
Leczenie skolioz idiopatycznych
Według Międzynarodowego Towarzystwa Ortopedycznego i Rehabilitacyjnego Leczenia Skolioz (Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment – SOSORT), podstawą leczenia skolioz o wielkości skrzywienia według Cobba wynoszącą 11–25° jest tzw. specyficzna fizjoterapia (physiotherapeutic scoliosis-specific exercises – PSSE). Aby można było postępowanie fizjoterapeutyczne uznać za specyficzne dla SI, musi ono spełniać następujące elementy:
- Indywidualnie dobrany plan terapii zależny od potrzeb chorego, wzorca, wielkości oraz lokalizacji skrzywienia, fazy leczenia, a także ryzyka progresji.
- Edukację pacjenta oraz rodzica w zakresie wyjaśnienia charakteru choroby, planowanego leczenia ze szczególnym uwzględnieniem roli dziecka i jego rodziców w tym procesie, jak również przewidywanych, realnych celów terapeutycznych.
- Trójpłaszczyznową, czynną korekcję osi kręgosłupa i postawy ciała.
- Naukę utrzymywania skorygowanej pozycji podczas czynności dnia codziennego.
- Trening stabilizacyjny skorygowanej postawy ciała [1, 3, 6].
Poza powyższymi elementami każda ze specyficznych metod powinna mieć potwierdzoną, zgodnie z wymogami medycyny opartej na dowodach naukowych (evidence-based medicine – EBM) skuteczność w leczeniu dzieci z SI [1, 3].
Leczenie chorych z wielkością skrzywienia w zakresie 25–40° opiera się na leczeniu gorsetowym uzupełnionym o specyficzną fizjoterapię.
Przekroczenie wartości 50° skrzywienia może być uznane za wskazanie do leczenia operacyjnego. W przypadku wartości kątowych między 40° a 50° decyzja dotycząca strategii leczenia podejmowana jest po uwzględnieniu indywidualnej sytuacji klinicznej [1, 3,...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych, w tym scenariuszy zajęć
- ...i wiele więcej!
