269
Dla każdego nauczyciela „trudne warunki” mogą oznaczać zupełnie coś innego. Każdy z nas w swojej codzienności zmaga się z licznymi problemami i wyzwaniami. Wszystko zależy od czynników, w jakich przychodzi nam pracować. Niestety głównym ograniczeniem naszej pracy są pieniądze (brak sprzętu, brak boiska, brak siłowni). Na szczęście z warunkami bazowymi jest w polskich szkołach coraz lepiej, aczkolwiek statystyki dalej porażają! Według informacji MEN z 2018 roku 37% szkół wciąż nie ma sali gimnastycznej, a 32% nie ma boiska. Dostęp do urządzeń rekreacyjno-sportowych ma 59% z nich. Co możemy zrobić?
Zdarza się również, że przeszkody nie wynikają z finansów. Pochodzą z niedociągnięć w organizacji i zarządzaniu (Sawicki, 2016) podziałem godzin czy sprzętem sportowym (ile razy zdarzyło się, że kolega prowadzący lekcję w tym samym czasie zabrał nam sprzęt, który chcieliśmy wykorzystać w trakcie naszych zajęć?). Najczęściej występujące problemy dotyczące „trudnych warunków”, z którymi spotkałem się w ciągu 9 lat pracy w szkole, to:
- za dużo uczniów na sali (mała intensywność, względy BHP),
- za mała sala (mała intensywność, nie wszystko da się zrobić),
- za mało sprzętu (nie wszystko da się zrobić),
- nie można realizować na lekcjach gimnastyki (zalecenia od Dyrekcji – ze względów bezpieczeństwa),
- nie wolno wychodzić na zewnątrz, gdy na termometrze jest poniżej 17°C (zalecenia od Dyrekcji po anonimowym telefonie od rodziców),
- źle ułożony podział godzin (rano trzy grupy na jednej sali, od 12:30 do końca lekcji w szkole sala stoi pusta),
- na sali nie wolno grać w piłkę nożną (brak możliwości realizacji jednego z najpopularniejszych sportów).
Jak wobec tego prowadzić lekcje wychowania fizycznego w trudnych warunkach?
zaplanować lekcję (to podstawa!): ćwiczenia, rozmieszczenie sprzętu;
- podział tygodniowy (przy 3 grupach ćwiczących w tym samym czasie: pierwsza grupa na siłowni, druga na małej sali, trzecia na dużej);
- przyjść 15 minut wcześniej do pracy (przygotować sprzęt);
- układać sprzęt, gdy uczniowie się przebierają (jeśli tylko jest taka możliwość);
- być kreatywnym i otwartym na nowinki metodyczne/technologiczne;
- dodatkowe zadania motoryczne (jeśli warunki na to pozwalają);
- zadawać zadania z edukacji zdrowotnej (intensywność nie musi odnosić się tylko do ćwiczeń!);
- przydzielać dodatkowe zadania teoretyczne dla uczniów:
– wymyśl zabawę,
– rozrysuj tor przeszkód,
– opisz zadania centra, libero, obrotowego, obrońcy itd.
Poniższe ćwiczenia/zabawy nie są ułożone w toku lekcyjnym. Są to propozycje służące uzyskaniu wysokiej intensywności na lekcjach wychowania fizycznego w trudnych warunkach. Można wykorzystywać je w trakcie rozgrzewki, jak również w części głównej.
„3-fazowa rozgrzewka” (Sawicki, 2016)
Pole gry: kwadrat 12 × 12 metrów (w miarę możliwości większy).
Ustawienie uczniów: jak na rysunku poniżej.
Przybory: 12 pachołków, piłka do piłki nożnej, piłka do koszykówki.
Zasady: uczniowie podzieleni na 3 grupy. Każda grupa ustawia się przy pachołkach tego samego koloru. Przy pachołku, z którego będziemy zaczynać ćwiczenie, zawsze musi stać więcej niż jedna osoba. W zewnętrznym kwadracie uczniowie przebiegają między pachołkami zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub przeciwnie do niego. W trakcie biegu wykonują ćwiczenie rozgrzewkowe wskazane przez nauczyciela. Następna osoba startuje w momencie, gdy do jej pachołka przybiega osoba spod innego pachołka.
W środkowym kwadracie uczniowie wykonują do siebie wyrzuty piłki z autu (piłką koszykową) zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub przeciwnie do niego. Po podaniu piłki przebiegają tam, gdzie podawali i w trakcie biegu wykonują ćwiczenia kształtujące.
W wewnętrznym kwadracie uczniowie wykonują podania piłki wewnętrzną częścią stopy zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub przeciwnie do niego. Po podaniu piłki przebiegają tam, gdzie podawali i w trakcie biegu wykonują ćwiczenia kształtujące. Zamiast podania piłki można wprowadzić prowadzenie.
„Obieganka”
Pole gry: kwadrat 10 × 10 metrów (w miarę możliwości większy).
Ustawienie uczniów: jak na rysunku poniżej.
Przybory: 4 pachołki, piłka do piłki nożnej, piłka do koszykówki.
Zasady: uczniowie podzieleni na 4 grupy. Każda grupa ustawia się przy jednym pachołku.
Pierwszy zawodnik podaje piłkę w prawo i biegnie na- około pola gry (powrót do swojej drużyny), najszybciej jak potrafi, uczeń z kolejnego zespołu przyjmuje piłkę, podaje w prawo i biegnie na około pola gry (powrót do swojej drużyny) itd. Czas ćwiczenia w zależności od zmęczenia i zaangażowania uczniów.
Aby ćwiczenie było ciekawsze, można co jakiś czas zmieniać kierunek podań i biegu. Można również rozłożyć koło każdej z drużyn piłki. Uczeń po podaniu zabiera wtedy piłkę i prowadzi ją na pełnej szybkości dookoła pola gry.
„Uciekające materace”
Pole gry: jak największe.
Ustawienie uczniów: jak na rysunku poniżej.
Przybory: piłka do piłki nożnej.
Zasady: uczniowie podzieleni na dwie 4-osobowe drużyny. 4 uczniów niebiorących udziału w grze trzyma 2 materace. Zadaniem drużyn jest zdobycie bramki poprzez trafienie piłką w materac, który może się poruszać (osoby go trzymające mogą się przemieszczać).
Co zrobić, by ułatwić zdobycie bramki?
- Więcej materaców = większa ilość uczniów angażowanych.
- Materace mogą „poruszać się” tylko w wybranych sektorach.
„Podania w 4 zespołach”
Pole gry: jak na rysunku poniżej.
Ustawienie uczn...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
