Matematyka na zajęciach Wychowania Fizycznego jako innowacja pedagogiczna
Skuteczny przepis, jak wprowadzić innowacje do naszych lekcji

Istnieją trzy główne rodzaje innowacji:

• metodyczne (zwykle wiążą się ze zmianami w metodach i formach prowadzenia procesu kształcenia);
• organizacyjne (zazwyczaj dotyczą aspektów organizacyjnych: liczba osób w klasie, współpraca z innym nauczycielem, zmiany ról uczeń – nauczyciel);
• programowe (związane są z modyfikacjami programu nauczania, wprowadzaniem autorskich programów nauczania).

Droga wprowadzania innowacji pedagogicznej do pracy nauczyciela jest obecnie bardzo uproszczona. Od 2017 r. nie ma obowiązku zgłaszania jej do organu sprawującego nadzór nad szkołą (kuratorium oświaty) oraz organu prowadzącego szkołę (gmina). Działalność innowacyjna szkoły jest integralnym elementem działalności szkoły (potwierdza to art. 1 pkt 18, art. 55 ust. 1 pkt 4, art. 68 ust. 1 pkt 9, art. 86 ust. 1 Prawa oświatowego). Z wymienionych przepisów wynika, że innowacje powinny wchodzić do stałej praktyki szkoły (ustawa Prawo oświatowe, Dz. U. z 2017 r., poz. 60), do praktyki każdego nauczyciela. Przepisy nie wskazują jednak jednolitego sposobu wprowadzania innowacji (https://www.portaloswiatowy.pl/). Zaleca się nawet, aby każda szkoła stworzyła swoje własne procedury dotyczące wdrażania pedagogicznych modernizacji.
W moim przypadku uproszczona droga wprowadzenia innowacji składała się z kilku elementów:

• Uzyskanie wskazówek i opinii dotyczących zainicjowania innowacji.
• Przygotowanie projektu innowacji.
• Przedstawienie projektu innowacji dyrekcji szkoły.
• Wprowadzenie poprawek.
• Uzyskanie opinii dotyczącej innowacji od doświadczonego nauczyciela wychowania fizycznego oraz doświadczonego nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej (z racji tego, że zajęcia będą prowadzone w klasach pierwszych szkoły podstawowej).
• Wyrażenie zgody na piśmie przez autora na prowadzenie innowacji. 
• Podjęcie uchwały wprowadzającej innowację przez radę pedagogiczną (po przekazaniu jej członkom podstawowych informacji na jej temat i odpowiedzeniu na zadawane przez nich pytania).
• Rozpoczęcie zajęć innowacyjnych. 

Do podjęcia się stworzenia innowacji matematycznej na lekcjach wychowania fizycznego popchnęły mnie trzy elementy:

• awans zawodowy, w którym jednym z wymogów uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego jest wprowadzenie do swojego nauczania innowacji;
• chęć zrobienia czegoś nowego (po kilku latach pracy w szkole powoli zacząłem się nudzić prowadzonymi przez siebie lekcjami);
• rozmowa z moim kolegą Rafałem, który zrobił taką miniinnowację u siebie w szkole i bardzo mnie zainspirował do podjęcia takich działań.

Przedstawię projekt innowacji pedagogicznej na zajęciach wychowania fizycznego „Szybko biegam, szybko liczę”, który realizuję w szkole na zajęciach z uczniami pierwszej klasy. 

Podstawa prawna: 

• Ustawa Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 – art. 1 pkt 18, art. 44 ust. 2 pkt 3, art. 55 ust. 1 pkt 4, art. 68 ust. 1 pkt 9, art. 86 ust. 1). 
• Ustawa wprowadzająca ustawę, Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59).
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943) – art. 41 ust. 1 pkt 3.

Rodzaj innowacji: programowa.
Autor innowacji: mgr Leszek Sawicki, nauczyciel mianowany, absolwent AWF w Krakowie.
Termin realizacji: 1.09.2019–30.06.2022 (w drugim semestrze każdego roku szkolnego). 
Miejsce przeprowadzenia innowacji: 
Szkoła Podstawowa nr ……. w ………………………………………………
Zakres innowacji: grupy uczniów klas pierwszych.
Koszt innowacji: bez dodatkowych kosztów.

Wstęp i motywacja wprowadzenia innowacji

Coraz większa liczba uczniów opuszczających zajęcia wychowania fizycznego oraz wzrastająca liczba całkowitych zwolnień z ćwiczenia na lekcjach wymusza na nauczycielach tego przedmiotu poszukiwanie i stosowanie coraz to nowszych i ciekawszych ćwiczeń, zabaw i lekcji mających na celu pobudzenie dzieci oraz młodzieży do aktywności. Widoczny spadek sprawności fizycznej oraz niekorzystna sytuacja zdrowotna dzieci i młodzieży we współczesnym świecie jest powodem prowadzenia różnorodnych działań na rzecz poprawy ich stanu zdrowia. Wiele badań potwierdza, że polska młodzież w znacznym stopniu wykazuje odchylenia od normy zdrowotnej lub rozwojowej, co prowadzi do istotnych zaburzeń i trudności w adaptacji szkolnej. Od wielu lat wspólnie z innymi nauczycielami wychowania fizycznego poszukujemy i podejmujemy szereg działań mających na celu wyrównywanie szans edukacyjnych, dostrzeganie przez uczniów swoich mocnych stron, wdrażanie do samodoskonalenia, przełamywanie barier, takich jak: niska samoocena czy brak akceptacji ze strony rówieśników. 

Celem innowacji jest wprowadzenie modyfikacji treści programowych, które pozwoliłyby każdemu uczniowi na indywidualny rozwój sprawności fizycznej na miarę jego możliwości. Jednocześnie dałyby możliwość zaszczepienia potrzeby aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia, co przełożyłoby się na wyższą frekwencję na zajęciach WF oraz potrzebę aktywnego spędzania wolnego czasu. Jedną z głównych form prowadzenia innowacji jest zabawa. To fundamentalny element rozwoju dziecka, a odpowiednio przemyślana i prowadzona staje się niezbędnym środkiem dydaktyczno-wychowawczym rozwijającym inwencję twórczą w procesie zorganizowanego kształcenia (Innowacja „BIEGAM, LICZĘ, MYŚLĘ” Kluska, Król, 2018). Proces uczenia się jest najbardziej skuteczny, gdy jest przyjemnością dla uczniów. Najlepiej rozumieją pojęcia, jeśli są przedstawione w przyjemnym kontekście.

Dodatkowo wprowadzenie edukacji matematycznej na zajęciach wychowania fizycznego może przyczynić się do zwiększenia interdyscyplinarności nauczania tego przedmiotu oraz rozwoju uczniów zgodnie z podstawą programową oraz wymogami kształtowania kompetencji kluczowych (matematycznych, kreatywności, rozwiązywania sytuacji problemowych dzięki umiejętności logicznego myślenia). Takie połączenie mogłoby również przyczynić się do wzrostu ciekawości poznawczej uczniów oraz ich motywacji do nauki. Założeniem innowacji jest uzmysłowienie uczniom wszechobecności matematycznego myślenia. A ruch i zabawa mają przysłużyć się do zwiększenia zainteresowania tą dziedziną nauki.

Zakres innowacji 

Innowacja metodyczna będzie realizowana w ramach obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego w wymiarze jednej godziny tygodniowo w II semestrze roku szkolnego 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022 w klasach pierwszych. Będzie ona przeznaczona na realizację zadań innowacji na podstawie programu nauczania wychowania fizycznego wykorzystywanego w Szkole Podstawowej nr 33 im. Stefana Batorego dla klas I–III. Poszerzona będzie o treści nauki matematyki dla uczniów klas pierwszych z zakresu (treści nauczania szczegółowe zawarte w podstawie programowej edukacji matematycznej dla klas I–III), a jej realizacja pozwoli rozwijać matematyczne kompetencje kluczowe.
Treści nauczania z zakresu matematyki:

• Rozumienie liczb i ich wartości: 
  –     liczenie od 0 do 50,
  –     dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie do 20,
  –    porównywanie i porządkowanie liczb. 
• Porównywania wielkości i kształtu przedmiotów.
• Posługiwanie się pojęciami (skos, poziom, pion).
• Rozpoznawanie figur.
• Stosowanie matematyki w sytuacjach życiowych:
  –     dzielenie kartki na pół, na cztery,
  –     mierzenie odległości,
  –     odczytywanie godziny z zegara,
  –     nazywanie dni w tygodniu i miesięcy w roku,
  –     wartości pieniężne.
• Orientacja w przestrzeni (na kartce papieru, aby odnajdować informacje, np. w lewym górnym rogu, i rysować strzałki we właściwym kierunku) i schemacie własnego ciała. 
• Zapamiętywanie.

Jednym z głównych celów innowacji jest rozwój poziomu inteligencji logiczno-matem...