Wzmocnienie przez żywienie, czyli co zrobić, by uczeń mniej chorował

Układ odpornościowy

Układ odpornościowy stanowi barierę chroniącą organizm przed substancjami chorobotwórczymi, takimi jak: bakterie, wirusy czy grzyby. Mimo iż typowe jest częstsze występowanie infekcji u dzieci w wieku i wczesnoszkolnym, jak również w okresie dojrzewania, to zdefiniowane są pewne czynniki, które znacząco mogą poprawić lub obniżyć funkcjonowanie układu odpornościowego. Wśród tych negatywnie wpływających na odporność wymienić należy: niewłaściwy sposób żywienia, częste przyjmowanie antybiotyków, narażenie na dym papierosowy, zanieczyszczenia środowiska, stres, niedobór snu oraz niska aktywność fizyczna. 

Sposób żywienia najważniejszy!

Pomijając wrodzone zaburzenia odporności czy występowanie alergii, styl życia, w tym przede wszystkim sposób żywienia, uznaje się za najbardziej znaczący w kształtowaniu odporności człowieka w każdym wieku. Bardzo ważne jest, by codzienna dieta zarówno przedszkolaka, jak i ucznia, bogata była między innymi w: 

• Witaminę C, której działanie polega na zwiększeniu sprawności komórek odpornościowych, niwelucjących chorobotwórcze patogeny. Jest ona też silnym przeciwutleniaczem. Dodatkowo, witamina ta uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne, zwiększa też przyswajanie żelaza z diety, zapobiegając tym samym przed rozwojem niedokrwistości (która także znacząco obniża funkcjonowanie układu immunologicznego). Źródłem tej witaminy są nie tylko importowane cytrusy, ale przede wszystkim nasze rodzime owoce i warzywa, takie jak: porzeczki, truskawki, natka pietruszki, pomidory, papryka.
• Witaminę A, której działanie polega na uszczelnianiu błon śluzowych, co także utrudnia atak chorobotwórczych bakterii i wirusów. Najlepszym źródłem tej witaminy są między innymi marchewka, brokuły, dynia czy papryka.
• Witaminę E, będącą silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że podobnie jak witamina A oraz C neutralizuje działanie wolnych rodników. Źródłem tej witaminy są oleje roślinne, ziarna zbóż i nasiona. 
• Witaminę D, która posiada zdolność do kształtowania zarówno tej wrodzonej, jak i nabytej odporności – pobudza do działania białe krwinki, wspomaga dojrzewanie limfocytów odpowiedzialnych za odporność organizmu. Badania dowodzą, że poziom witaminy D w surowicy krwi poniżej 20 ng/ml (norma to 30-80 ng/ml) ogranicza zdolność reakcji układu odpornościowego w momencie powstania stanu zapalnego w organizmie. Źródłem tej witaminy są ryby (szczególnie tłuste, morskie) oraz nabiał.Niestety, nawet przy bardzo urozmaiconej diecie, bogatej w ryby i nabiał bardzo trudne jest pokrycie zapotrzebowania na tę witaminę. W przypadku witaminy D wskazana jest jej suplementacja nie tylko w okresie niemowlęcym, ale też przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Ważne jest, by witaminę przyjmować w miesiącach od września do kwietnia, a w przypadku dzieci i młodzieży niewystarczająco przebywającej na świeżym powietrzu, także w okresie wiosenno-letnim. Aktualne rekomendacje wskazują na konieczność przyjmowania 600–1000 IU/dobę. W przypadku dzieci i młodzieży z otyłością konieczne jest natomiast zwiększenie tej dawki nawet do 2000 IU. 
• Selen, czyli składnik mineralny o silnym działaniu przeciwzapalnym. Źródłem tego pierwiastka są owoce morza, ryby, jaja, pestki i nasiona. 
• Allicynę, czyli naturalny antybiotyk, którego źródłem jest przede wszystkim czosnek. Mniejsze jej ilości można znaleźć w cebuli, porze i kalafiorach. Allicynę charakteryzują silne właściwości antywirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Prócz wykorzystania tych warzyw w przygotowaniu codziennych posiłków, takich jak zupy, sosy, surówki, warto też przygotować z nich naturalne syropy. Jednym z najprostszych sposobów przygotowania takiego naturalnego leku jest połączenie obranego i przeciśniętego przez praskę czosnku z sokiem z cytry...