0
1150
Koncepcja Halliwick jest sposobem nauczania pływania oraz zdobycia niezależności w środowisku wodnym przez osoby sprawne i niepełnosprawne. „Koncepcja”, a nie „metoda”, gdyż w pracy z człowiekiem nie ma z góry określonych sposobów osiągania celów edukacyjnych i terapeutycznych. Istotą zajęć jest podążanie za osobą, z którą jesteśmy w wodzie i zapewnienie jej poczucia bezpieczeństwa.
Halliwick powstał w latach 50. XX w. w Anglii. Twórcą Halliwicka był trener pływania, hydroinżynier James McMillan. Tworząc tę koncepcję pracy z człowiekiem w wodzie, oparł się na zasadach fizyki: hydrostatyki, hydrodynamiki i mechaniki ciała. Treścią zajęć Halliwicka są odpowiednio dobrane zabawy. Uczestniczyć w niej mogą zarówno osoby zdrowe, jak i niepełnosprawne. Podstawą pracy w koncepcji Halliwik jest 10-punktowy program nauczania, w którym wyróżnić możemy trzy etapy: przystosowanie psychiczne, kontrola równowagi oraz kontrola poruszania się w środowisku wodnym. Prowadzą one do uzyskania pełnej niezależności w wodzie i stanowią istotę nauczania motorycznego.
Nauka pływania odbywa się w małych grupach złożonych z kilku par, gdzie każdemu uczącemu się – „pływakowi” – przyporządkowany jest jeden opiekun – instruktor. Rolą instruktora jest udzielenie odpowiedniego wsparcia, które daje pływakowi komfort i bezpieczeństwo przebywania w wodzie. Prowadzącego zajęcia określamy jako „lidera”, jego rola polega na organizacji pracy, przygotowaniu zajęć, inicjowaniu zabaw oraz czuwaniu nad pracą instruktorów. Tempo pracy w grupie jest dostosowane do możliwości pływaka, nacisk kładziemy nie na ograniczenia wynikające z niepełnosprawności, tylko na umiejętności i możliwości pływaka.
Koncepcja Halliwick jest doskonałym sposobem pracy z osobą niepełnosprawną w wodzie. W ramach zajęć, pływacy uczą się technik bezpiecznego wchodzenia i wychodzenia z niecki basenu, kontroli równowagi, umiejętności wykonywania różnych rotacji w wodzie potrzebnych do osiągnięcia bezpiecznej pozycji do oddychania. Zajęcia w grupie wpływają też na rozwój społeczny i emocjonalny, dają możliwość otwarcia się na siebie, jak i na otaczające środowisko, co również jest niewątpliwym efektem terapeutycznym. Nowe doznania sensoryczne oraz usprawnianie, jakie odbywa się podczas pracy w wodzie, prowadzi do uniezależnienia się pływaka od instruktora i w perspektywie daje możliwość samodzielnego uczestnictwa w aktywności fizycznej, jaką jest pływanie. Uzyskujemy przez to efekt asymilacji osoby niepełnosprawnej ze środowiskiem społecznym i pewien rodzaj uczestnictwa w życiu społecznym, co jest głównym celem rehabilitacji.
Przedstawiony konspekt jest przeniesieniem przykładowej treści zajęć według koncepcji Hallwick na język metodyki wychowania fizycznego. Został napisany na podstawie toku lekcyjnego, który stanowi 10-punktowy program nauczania. Przy planowaniu zajęć musimy zwrócić uwagę na formację, w jakiej odbywają się zabawy, czyli ustawienie grupy, oraz na rodzaje wsparcia, jakie dajemy pływakowi w trakcie zabaw. Skróty użyte w konspekcie:
POLECAMY
- RR – ramiona NN – nogi
- PR – prawe ramię PN – prawa noga
- LR – lewe ramię LN – lewa noga
- T – tułów G – głowa
- P – pływak PP – pływacy
- I – instruktor II – instruktorzy
- L – lider
Konspekt zajęć według koncepcji Halliwick
Dla dzieci niepełnosprawnych (różne niepełnosprawności)
Nazwisko i Imię lidera: ..................................................................................................................................
Data: ..................................................................................................................................................................................
Liczba ćwiczących: 5 pływaków i 5 instruktorów
Miejsce ćwiczeń:
Sprzęt do ćwiczeń: zabawki pływające
Cel główny zajęć: doskonalenie umiejętności leżenia tyłem na wodzie.
|
Tok zajęć |
Nazwa i opis ćwiczenia |
Dozowanie |
Uwagi organizacyjno-metodyczne |
|
Cz. I Wejście do wody
Zabawa ożywiająca
Cz. II Przystosowanie psychiczne
Niezależność
Kontrola rotacji poprzecznej
Kontrola rotacji strzałkowej
Kontrola rotacji wzdłużnej
Kontrola rotacji łączonej
Wypór
Równowaga w bezruchu
Ślizg w turbulencjach
Prosty napęd
Cz. III Zabawa uspokajająca
Wyjście z wody |
Odpowiednia technika wejścia do wody – P wykonana przy asekuracji – I
Swobodna indywidualna zabawa – P dostępnymi zabawkami, we wsparciu – I
1. „Kangury”. I i P – w pozycji krzesełka, przodem do siebie. Przemieszczają się na drugą stronę basenu, P – wykonuje podskoki. Jedna długość G nad wodą, druga długość wydech pod wodą.
2. „Rowerek”. I – za plecami – P. P – nie ma kontaktu z podłożem, robi ruchy NN naśladujące jazdę rowerem.
3. „Słuchamy rybek – szukamy rybek”. II – w szeregu, idą do przodu, na drugą stronę basenu. PP – leżąc przodem wykonują wydech do wody (szukają rybek), skręt G wdech (słuchają rybek). Wracając w drugą stronę, PP – leżą tyłem na wodzie.
4. „Karuzela”. II i PP – ustawieni w kole. P – niema kontaktu z podłożem. I – obracają się w koło, raz w jedną raz w drugą stronę.
5. „Krzesło parzy”. II – w pozycji krzesełka, ustawieni w koło, P – siedzi na prawym kolanie I, który obejmuje P PR w pół. I – LR trzyma LR P z lewej strony. Na hasło „krzesło parzy” I – przeciąga P z lewej strony na swoje prawe kolano.
6. „Spójrz na mnie”. P – w pozycji krzesełka, I – z boku. P – wykonuje poślizg przodem, na hasło – I „spójrz na mnie”, robi rotację do leżenia tyłem i przechodzi do pozycji krzesełka.
7. „Grzybek”. P – z pozycji krzesełka, wykonuje „grzybek”, następnie „meduzę” i wraca do pozycji krzesełka. I – z boku asekuruje w miarę potrzeby.
8. „Statki na morzu”. II – w kole trzymają się za ręce. W środku PP – leżą tyłem na wodzie. II – skaczą w koło. PP – starają się zachować równowagę w leżeniu.
9. „Rzeka”. II – w dwu szeregach twarzą do siebie wykonują ruchy RR w jednym kierunku – tworzą nurt rzeczny. PP – w rzędzie, po kolei kładą się na wodzie tyłem, na początku rzeki i siłą nurtu płyną na jej koniec.
10. „Wyścigi”. P – z pozycji krzesełka przodem do ściany, kładzie się na plecy i pracą NN przepływa do stojącego na środku basenu – I.
Indywidualna zabawa – P, dostępnymi zabawkami, we wsparciu – I
Odpowiednia technika wyjścia z wody – P wykonana przy asekuracji – I
|
1’
2’
2’
2’
4’
3’
4’
2’
2’
3’
5’
2’
2’
1’ |
Wejście do wody wykonane w zależności od możliwości – P
Zabawki udostępnia – I
Formacja linia (szereg), pełne wsparcie – P
Wsparcie na bokach T – P
Wsparcie krótkie ramie w formacji linia
Zmiana formacji linia w koło
W formacji koło wsparcie krótkie ramie
Formacja koło
Formacja koło, większe odstępy. Wsparcie indywidualne na bokach T – P
Formacja koło
Formacja koło
Formacja rząd
Formacja linia
Zabawki udostępnia – I
Wyjście z wody wykonane w zależności od możliwości – P |
Piśmiennictwo
- A. Olasińska,Halliwick – koncepcja nauczania pływania osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja medyczna. Tom 6. Nr 4. 2002.
- K. D. Miłkowski, Wybrane metody i koncepcje pracy w wodzie. Fizjoterapia Dzieci i Niemowląt. Tom II 03.2016 Wyd. Forum Media Polska Sp. z .o.o.
