Szybkościowe zdolności motoryczne
w szkoleniu sportowym młodzieży cz. I

Definiuje się ją jako zdolność do wykonywania ruchów w najmniejszych odcinkach czasu (Sozański 1999). Jej poziom wyznaczają trzy składowe: czas reakcji, częstotliwość ruchu i prędkość ruchu prostego (ryc. 1).

Ryc. 1. Szybkość i jej składowe

 

Czas reakcji – jest to odcinek czasu, jaki upływa od momentu zadziałania bodźca do występowania ściśle okreś­lonej reakcji u danej osoby.

 

Czas reakcji zależy m.in. od: płci, wieku, stanu psychicznego, stanu fizycznego, warunków atmosferycznych.

 

Ruch prosty – rozpoczyna się w momencie zakończenie czasu reagowania. Charakteryzuje się przemieszczaniem całego ciała lub jego części.

 

Częstotliwość ruchów – jest to liczba powtarzanych cykli ruchowych w czasie (np. w biegu na 100 metrów liczba kroków w jednostce czasu). Zależy ona od sprawności ośrodków nerwowych zawiadujących antagonistycznymi grupami mięśniowymi, prowadzącymi do szybkiego przechodzenia w stan hamowania i odwrotnie.

Podczas biegu sprinterskiego bardzo ważną rolę odgrywa technika ruchu. 

Praca nóg, mimo znacznych podobieństw do biegu na średnie dystanse, znacząco różni się pod względem obszerności ruchu. Krok w biegu sprinterskim jest krótszy i charakteryzuje się dużą dynamiką ruchu. Cykl ruchów składa się z tzw. podwójnego kroku. Po wykonaniu sekwencji ruchów wszystkie części ciała zajmują takie samo położenie, jak na początku.

W pracy kończyn dolnych możemy wyróżnić funkcję:

• wymachową (wahadłową), kiedy noga przemieszcza się w tyłu, w kierunku pośladka, a następnie w przód. 

 

• oporową – pozwalającą na oddziaływanie masy ciała na podłoże, gdzie podudzie i stopa prowadzone są aktywnie w kierunku podłoża.

 

Tułów jest lekko pochylony w przód, głowa ustawiona jest w przedłużeniu tułowia, a wzrok jest skierowany w przód. Prawidłowe położenie tułowia uwarunkowane jest m.in. prędkością biegu, warunkami zewnętrznymi (np. opór wiatru).

Ramiona ustawione są naprzemianstronnie w stosunku do nóg. Są one zgięte w poszczególnych stawach, pracują w płaszczyźnie strzałkowej w przód i w tył. Ich rolą jest aktywne wspomaganie pracy nóg.

Ćwiczenia kształtujące szybkość w formie zabawowej. Ich realizacja odbywa się na podstawie ogólnych zasad obowiązujących wszystkie gry i zabawy ruchowe. Cechuje je łatwa i szybka organizacja, proste zasady, uwzględniające wykonanie przez wszystkich uczestników jednakowej lub podobnej liczby ćwiczeń (Stawczyk 1998, Trześniowski 2008). Wybór gier i zabaw o charakterze szybkościowym jest bardzo duży. Zależy on głównie od inwencji prowadzących zajęcia sportowe.

Marsze sprinterskie
Ćwiczenia kształtujące technikę biegu

• Marsz A – w ruchu, aktywne, naprzemianstronne unoszenie w przód nóg ugiętych w poszczególnych stawach. Kolano nogi wymachowej prowadzone jest do poziomu linii biodra. Podudzie jest ustawione prostopadłe do podłoża, a stopa w ustawieniu grzbietowym, aktywnie atakuje podłoże. Druga noga (podporowa) jest wyprostowana...